ՊԱՏՄԱՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՇԵՆՔԵՐ

Card image cap

ՈՒՍՈՒՑՉԱԿԱՆ ՍԵՄԻՆԱՐԻԱ


1906 թ.


Պետ. ցուցիչ` 1.6.177

Ճարտարապետ՝ Վասիլի Միրզոյան

Գտնվում է Աբովյան փողոց, 52 հասցեում՝ Աբովյան, Հերացի և Կորյուն փողոցների միջև ընկած թաղամասում՝ Երևանի պետական բժշկական համալսարանի հարևանությամբ:    Ուսուցչական սեմինարիան բացվել է 1881 թ. նոյեմբերի 8-ին՝ սկզբնապես ունենալով 2 դասարան՝ նախապատրաստական և առաջին: 1882 թ. բացվել է երկրորդ դասարանը, 1883 թ.՝ երրորդը: Կովկասի նմանատիպ ուսումնական հաստատությունների պես, սեմինարիան իր գոյության ընթացքում ունեցել է 4-դասարանական համակարգ: Ըստ 1907 թ. վիճակագրական տվյալների՝ 70 աշակերտից 50-ը սովորել է պետության հաշվին: 1883 թ. Ռուսական աշխարհագրական ընկերության Կովկասի բաժնի առաջարկով սեմինարիային կից ստեղծվել է օդերևութաբանական կայան, որն առաջին և լավ գործող կայաններից էր Երևանում:

1915 թ. սեմինարիայի սև շենքը զբաղեցրել է զինվորական կայազորը, իսկ ուսումնական հաստատությունը տեղափոխվել է Արմավիր: Առաջին հանրապետության օրոք շենքում տեղակայվել է Հայոց ցեղասպանությունից մազապուրծ եղած երեխաների որբանոցը: Հայաստանում գտնվող այլ որբանոցների նման, 1919 թ. ապրիլին Հայաստանի առաջին հանրապետության կառավարության և Ամերկոմի (Մերձավոր Արևելքի Ամերիկյան նպաստամատույց կոմիտե) միջև կնքված համաձայնագրով որբանոցն անցել է Ամերկոմի խնամատարության ներքո:

1919 թ. մայիսի 16-ին Հայաստանի կառավարությունը Երևանում համալսարան հիմնելու որոշում ընդունեց: Ազատ շենք չլինելու պատճառով համալսարանը բացվեց Գյումրիում, ապա՝ 1920 թ. տեղափոխվեց Երևան՝ Ուսուցչական սեմինարիայի վերանորոգված շենք, որտեղից հանվել էր որբանոցը: Հոկտեմբերի 1-ին սկսեցին դասընթացները:

Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատումից անմիջապես հետո, 1920 թ. համալսարանը վերանվանվեց Երևանի ժողովրդական համալսարան, իսկ 1923 թ. հոկտեմբերի 20-ից՝ պետական համալսարան։ Վերաբացված կրթօջախի ռեկտոր դարձավ անվանի հայագետ, պրոֆեսոր Հակոբ Մանանդյանը։ 1960-ականներին համալսարանը տեղափոխվեց Մռավյան (այժմ՝ Ալեք Մանուկյան) փողոց՝ նորակառույց շենք: Սև շենքում մնաց տնտեսագիտական ֆակուլտետը, որը հետագայում դարձավ առանձին ԲՈՒՀ՝ Ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտ (այժմ՝ Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարան): 1995-ից տնտեսագիտական համալսարանը տեղափոխվեց այլ վայր, իսկ այս շենքը նորից դարձավ համալսարանական մասնաշենք (ԵՊՀ պատմության, տնտեսագիտության և աստվածաբանության ֆակուլտետներ):

Շենքի ներսը ենթարկվել է վերափոխումների: 1930-ական թթ. վերակառուցվել է և ավելացվել է 3-րդ հարկը, որի ժամանակ ամբողջությամբ պահպանվել է շենքի ճարտարապետական ընդհանուր ոճը:

Սեմինարիայի բակում է եղել համալսարանի առաջին ռեկտոր (1921-1922 թթ.), պատմաբան Հակոբ Մանանդյանի գերեզմանը (պետցուցիչ՝ 1.6.177.1), որը 2001 թ. տեղափոխել են Կոմիտասի անվան պանթեոն:

Շենքը եռահարկ է, նկուղով: Հատակագծային կառուցվածքը բարդ է՝ պայմանավորված գործառնական նշանակու­թյամբ:

Կազմված է գլխավոր մասնաշենքից և 3 այլ մասնաշենքերից՝ կենտրոնական և 2 կողային: Շինանյութը երևանյան սև տուֆն է՝ միդիս շարվածքով:

«Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն» ՊՈԱԿ

Երևանի քաղաքապետարան


Աբովյան փող. 52