ՊԱՏՄԱՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՇԵՆՔԵՐ

1914-1917 թթ.

Պետ. ցուցիչ` 1.6.178.4.3

Ճարտարապետ՝ Բորիս Մեհրաբյան

Պատվիրատու՝ բժիշկ Հովհաննես Հովհաննիսյան

Տունը գտնվում է Աբովյան փողոց, 3 հասցեում:

Ըստ 20-րդ դարասկզբի անշարժ գույքի տեղեկագրի՝ բժիշկ Հովհաննես Հովհաննիսյանը, ով Երևանում մշտապես գործող մասնավոր վիրաբուժարանի տերն էր, հողատարածությունը ձեռք է բերել 1915 թ. Հուսեին բեկ Միրզաբեկովից: Երկհարկ տունը կառուցված էր տուֆից և ծածկված էր թիթեղով: Գլխավոր մասնաշենքում կար 2 բնակարան: Բակի կողմից կար նկուղ և 9 սենյակ՝ ամեն հարկում: Հիշատակվում էր նաև որպես զինվորական հիվանդանոց:

Մինչև 1923 թ. շենքի առաջին հարկում եղել է Երևանի առաջին մասնավոր վիրաբուժական հիվանդանոցը՝ 10 մահճակալով։ Գործել է երկու բաժանմունք՝ վիրաբուժական և ակնաբուժական: Երկրորդ հարկում բնակվել է բժիշկ Հովհաննիսյանը:

Շենքը պետականացվել է 1923-ին, որից հետո` 1923-1944 թթ., այս շենքում տեղակայվել է Հայաստանում առաջին Տրոպիկական ինստիտուտը կամ, ինչպես ընդունված էր ասել, «Մալարիայի հիվանդանոցը»: 1944-ից այստեղ գործել է Արտասահմանյան երկրների հետ բարեկամության և մշակութային կապի հայկական ընկերությունը (ԱՕԿՍ), իսկ 1960-ականներին այս շենքում գործել է նաև Հայկական ԽՍՀ Արտաքին գործերի նախարարության գրասենյակը:

1950-ական թթ. շենքի հետնամասում ավելացվել է կցակառույց։ 1990 թ. ԱՕԿՍ-ի շենքը վերանորոգվել է, 2001 թ. սեփականաշնորհվել: 2011 թ. կցակառույցն օտարվել է, քանդ­վել է 2012 թ. և կառուցվել է «Իբիս Երևան» հյուրանոցը։

1996-ից շենքի մի մասում գործում է «Թիֆլիս» սրճարանը:

Տունը երկհարկ է, նկուղով, ունի հատակագծային բարդ պատկեր, որը պայմանավորված է տեղադրությամբ: Հիմնական մասնաշենքը մի փոքր ներս է ընկած (ճակատի ընդհանուր երկարությունը փողոցի ուղղությամբ 26 մ է, լայնությունն առանց պատշգամբների՝ 18 մ): Սրան հատում են 2 կողաթևերը (ռիզոլիտները):

Աջ կողաթևում, մասնաշենքի լայնական առանցքով տեղադրված են նախասրահն ու սանդղավանդակը: Առաջինը ներքևի հարկում կապված է իրեն լայնքով տեղադրված միջանցքի հետ, որը միացնում է սենյակների 2 շարքը (միջանցքի լայնությունը 2,8 մ է, սենյակներից մեկը 37,6 քմ է, բարձրությունը 4,2 մ): Վերին հարկում սենյակների շարքը դիրքորոշված է դեպի հարավ-արևելք (փողոց), սենյակների չափերն են՝ 53 քմ,  38,7 քմ, բարձրությունը՝ 4,6 մ: Դեպի հարավ-արևելք են դիրքորոշված նաև բարձակային երեք պատշգամբները: Սենյակների երկրորդ շարքը դիրքորոշված է դեպի հյուսիս-արևմուտք (առանձնատան ներքին տարածություն). սենյակներն ունեն ուղղանկյուն հատակագիծ և բակի կողմի պատշգամբների հետ՝ միջանկյալ կապ: Հիմնական ծավալին կից, անկանոն անկյան տակ, նրբանցքի ուղղությամբ կառուցված են օժանդակ սենյակներ:

Յուրօրինակ է շենքի դռների ու պատուհանների բացվածքների ճարտարապետակ

ան-գեղարվեստական մշակումը: Հարկի բացվածքները ինքնատիպ են ուղղանկյունաձև և պայտաձև կամարների համադրությամբ: Կողերում սրանք ձևավորված են հոնիական սյուներով, իսկ բարավորները՝ փականներով ու գնդիկավոր զարդաքանդակներով: Ճակատների գեղարվեստական հարդարանքն են կազմում ծեփովի ցանցկեն քարե զարդաքանդակներով պանելները, միջհարկային ծոփորի կրկնվող հյուսքը և այլն: Կառուցվածքային համակարգում տուֆից «միդիս» շարվածքով կրող պատերն են: Փողոցի կողմի ճակատները շարված են երևանյան, սրբատաշ սև տուֆից: Ծածկերը հարթ են, փայտե հեծաններով: Տանիքը բազմաթեք է, երկու գմբեթներով: Պատշգամբները քարից են, բակայինները՝ փայտից: Նախասրահի հատակը խճանկարված է:                                           

«Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն» ՊՈԱԿ

Yerevan Municipality