ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ
Սասունցի Դավիթ
Քանդակագործ՝ Երվանդ Քոչար
Ճարտարապետ՝ Միքայել Մազմանյան
Նյութ՝ Կոփածո պղինձ, բազալտ
Տարեթիվ՝ 1959 թ. դեկտեմբերի 3
Սասունցի Դավիթ հրապարակում՝ երկաթուղային կայարանի մոտ` հրապարակի կենտրոնական հատվածում, Երևանի հյուրերին դիմավորում է Սասունցի Դավթի հուշարձանը (12,5 մ, 3,5 տոննա)՝ պատրաստված կոփածո պղնձից: Դավիթը ամուր հեծած է իր հավատարիմ ձիու՝ Քուրկիկ Ջալալիի վրա՝ տեղադրված բազալտի հսկայական պատվանդանի վրա:
Սասունցի Դավիթը հայ ժողովրդի անցյալի «Սասունցի Դավիթ» միջնադարյան հերոսա-վիպական պատմության լեգենդն է, որը ձևավորվել է 7-10-րդ դարերում։ Դավիթը գերմարդկային ուժի անդիմադրելի հերոս է, մարդասեր, քաջարի կտրիճ և խաղաղասեր:
Դավիթը երկար դարեր հայ ժողովրդի համար եղել է ազատատենչ իղձերի մարմնացում։ Էպոսի չորս ճյուղերը (Սանասար և Բաղդասար, Մհեր, Դավիթ, Մհեր Կրտսեր), սկզբնապես արձանագրված 1873 թվականին, պատմում են Սասունից (միջնադարյան Հայաստանի շրջան, այժմ Թուրքիա) հերոսների արաբ զավթիչների դեմ մղվող պայքարի մասին։
Դավթի կերպարը` քաջություն է և մղում, վճռականություն թշնամու հետ մարտում: Պատվանդանի եզրին` Դավթի ձիու սմբակների տակ, բրոնզե թաս է, որից ջուր է հոսում որպես հայ ժողովրդի անվերջ համբերատարության խորհրդանիշ։
Պտտվելով քանդակի շուրջ՝ կնկատեք, թե որքան աննկատելիորեն փոխվում է այն, ինչպես է ձիու ցատկը վերածվում է երկար թռիչքի։ Անգամ «Սասունցի Դավիթ» էպոսին անծանոթ մարդուն միանգամայն պարզ է, որ թշնամու վրա սուրը բարձրացրած այս հերոսն անկասկած կհաղթի նրան։ Այդպիսին է Երվանդ Քոչարի արվեստի ու տաղանդի ուժը։ Սասունցի Դավթի հուշարձանը մեծ նշանակություն ունի Երևանի և ողջ Հայաստանի համար։
«Սասունցի Դավիթ» արձանը պատկերված է 1991 թվականին Խորհրդային Միության կենտրոնական բանկի թողարկած 5 ռուբլի անվանական արժեքով հոբելյանական մետաղադրամի վրա, ինչպես նաև 1994 թվականին ՀՀ ԿԲ-ի թողարկած 25 դրամ անվանական արժեքով «Սասունցի Դավիթ» արծաթե հուշադրամի վրա։
ԽՍՀՄ փոստը 1968 թվականին թողարկել է Երևանի 2750-ամյակին նվիրված փոստային նամականիշ, որին ևս պատկերված է «Սասունցի Դավիթ» արձանը։
«Սասունցի Դավիթը» պատկերված է Երևանի մետրոպոլիտենի ժետոններին։
«Սասունցի Դավիթը» երկար տարիներ «Հայֆիլմ» կինոստուդիայի խորհրդանիշն է։
