ՊԱՏՄԱՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՇԵՆՔԵՐ
ՀԱՆՐԱԽԱՆՈՒԹ «ՄԱՆԿԱԿԱՆ ԱՇԽԱՐՀ» (ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱԽԱՆՈՒԹ)
1937 թ.
Պետ. ցուցիչ՝ 1.6.178.2
Ճարտարապետներ՝ Գևորգ Քոչար, Միքայել Մազմանյան, Հովհաննես Մարգարյան, Արսեն Ահարոնյան
Հանրախանութը գտնվում է Աբովյան և Արամի (նախկին Սպանդարյան) փողոցների
հատման անկյունում` Արամի փողոց, 32 հասցեում: Անկյունային տեղադրությամբ էլ պայմանավորված
է նրա հատակագծային և ծավալատարածական լուծումը:
Շինարարությունն սկսվել
է 1935 թ., շահագորման է հանձնվել 1937 թ. հունվարին:
Շենքը եռահարկ
է: Անկյունային մասում տեղադրված է բաց սյունասրահով շեշտված գլխավոր մուտքը: Մուտքեր
են բացված նաև կողային ճակատներում: Սյունասրահի վրա տեղադրված է խորանարդաձև
խոյակներ ունեցող սյուներով բարձր ծավալը: Փողոցների ուղղությամբ ձգվող կողային ճակատները լուծված
են որմնասյուներով և պատուհանների մեծ բացվածքներով:
Ներքին տարածությունն ունի
հստակ հատակագծային լուծում. երեք հարկերում տեղադրված ընդարձակ, բարձր առաստաղներով
սյունազարդ դահլիճներ, որոնք միջնամասում միավորվում են միջանցքներով: Շենքի պարագծով
ձգվում է ատամնաշարով մշակված քիվը:
Շենքի առաջին հարկում Աբովյան
փողոցի կողմից եղել է մթերային խանութ (գաստրոնոմ):
Կոնստրուկցիայում երկաթբետոնե կարկասն է, ծածկերը երկաթբետնից են, շարվածքը՝ միդիս: Որպես շինանյութ օգտագործվել է սրբատաշ, գորշ բազալտը, մարմարը, ապակին:
Մինչև 1980-ական թթ. քաղաքի
կենտրոնական հանրախանութն էր: 1980-ականների ընդլայնումից հետո գործել է որպես «Մանկական
աշխարհ» հանրախանութ (նախագծի հեղինակ՝
Օլեգ Շոկարև, «Երևաննախագիծ» ինստիտուտ):
Շենքը
երկու անգամ հրդեհվել է՝ 1956 թ. և 1995 թ.:
2002-2003 թթ. «Հայնախագիծ» ինստիտուտում կազմվել է նոր նախագիծ, որով Աբովյան և Արամի փողոցների ճակատները վերակառուցվել են: Աշխատանքը մնացել է անավարտ:
«Մանկական աշխարհ» (Կենտրոնական) հանրախանութի շենքը ճարտարապետական առումով Երևանի ամենահետաքրքիր կառույցներից է, որտեղ հստակ արտացոլված են ֆունկցիոնալիզմի ուշ
շրջանի (1930-ական թթ.) հիմնական միտումները, երբ ֆունկցիոնալիզմի տարրերը համատեղվում են ազգային ձևերի հետ:
«Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն» ՊՈԱԿ
Երևանի քաղաքապետարան