ԵԶԱԿԻ ՎԱՅՐԵՐ

Մատենադարան

Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Հին ձեռագրերի պահպանման և ուսումնասիրության կենտրոն: Մատենադարանում է գտնվում հին հայկական ձեռագրերի աշխարհի ամենամեծ հավաքածուներից մեկը։

Հայկական միջնադարյան ճարտարապետությանը բնորոշ հսկայական բազալտե կառույց է (ճարտ.՝ Մարկ Գրիգորյան):

Շենքը կառուցվել է 1959 թվականին՝ ձեռագրերի պետական շտեմարանի հիքի վրա: «Մատենադարան» բառը հայերենից թարգմանաբար նշանակում է ձեռագրերի պահեստ, դարան: 1962 թվականին Մատենադարանը կոչվել է 5-րդ դարասկզբի հայ գրերի ստեղծող Մեսրոպ Մաշտոցի անունով:

Մատենադարանի հավաքածուն ընդգրկում է ավելի քան 17 հազար հնագույն ձեռագիր, որից 14,5 հազարը` հայերեն է, իսկ 2,5 հազարը` օտարալեզու` արաբերեն, ասորերեն, պարսկերեն, հնդկական, ռուսերեն, վրացերեն, լատիներեն, եթովպերեն և այլ լեզուներով: Շատ գրքեր զարդարված են մանրանկարներով կամ ասեղնագործված են, պատյաններն ու կազմերը արծաթյա են, փղոսկրե, ագուցված թանկարժեք քարերով: Ներկայումս Մատենադարանի հավաքածուն շարունակում է ընդլայնվել՝ հայկական սփյուռքի զգալի ներգործությամբ: Ձեռագրերի քանակը պարբերաբար աճում է, և վերջիններս տեղավորելու նպատակով 2011 թվականին բացվել է Մատենադարանի նոր շենքը, որը նախագծել է Արթուր Մեսչյանը, ով առավել հայտնի և սիրված է որպես երաժիշտ:

Շենքի նախասրահում՝ աստիճանների շուրջ, տեղադրված է «Ավարայրի ճակատամարտ» խճանկարը և «Հայ մշակույթի պատմություն» որմնանկարչական տրիպտիխը (նկարիչ՝ Վան Խաչատուր): Մատենադարանի շենքի մուտքի դիմաց տեղադրված է Մեսրոպ Մաշտոցի և Կորյունի արձանը: Կորյունը 5-րդ դարի պատմաբան է, Մեսրոպ Մաշտոցի աշակերտը:

Շենքի դիմային կամարների ներքո տեղադրված են միջնադարյան հայ մշակույթի նշանավոր գործիչների մեծադիր արձաններ, որոնք անգնահատելի ներդրում են ունեցել Հայաստանի պատմամշակութային կյանքում՝ Մովսես Խորենացի, Մխիթար Գոշ, Ֆրիկ, Թորոս Ռոսլին, Գրիգոր Տաթևացի և Անանիա Շիրակացի: Շենքին նայելիս տպավորություն է ստեղծվում, թե այս արձանները Մատենադարանի պահապաններն են:

Ձեռագրերի ամենահին պատառիկները թվագրվում են 5-6-րդ դարերով, ամենահին պատկերազարդումներն ու մանրանկարչությունը Էջմիածնի Ավետարանում են, որը թվագրվում է 6-րդ դարով։ Ամենահին ամբողջական ձեռագիրը 887 թվականով թվագրվող Լազարյան ավետարանն է, ամենամեծը՝ Մշո ճառընտիրը (Մշո Սուրբ Առաքելոց վանք, 1200-1202թթ., 70,5×55 սմ, 27,5 կգ), իսկ ամենափոքրը՝ Տոնացույցն է (1434թ., 4×3սմ, 19գ)։

Մատենադարանում հետազոտական աշխատանքներ են իրականացվում հայ գրչության հուշարձանների ուսումնասիրման և հրատարակման, տեքստաբանության խնդիրների ուսումնասիրման, աղբյուրագիտության, հնագիտության, միջնադարյան գրքերի նկարչության, պատմագրության խնդիրների վերաբերյալ:

ԱՅՑԵԼՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

5 և ավելի հոգով այցելությունների համար անհրաժեշտ է նախօրոք պայմանավորվել՝ զանգահարելով +37410 562 578 հեռախոսահամարով:

Ավելի քան 15 հոգուց բաղկացած խմբերի համար ռադիոգիդերը տրամադրվում են անվճար:

Յուրաքանչյուր ամսվա վերջին շաբաթ օրը Մատենադարանի մուտքն անվճար է միայն ՀՀ քաղաքացիների համար։ Շրջայցը վճարովի է՝ ըստ գնացուցակի։

Մատենադարանի թանգարանային համալիրում այցելուներին և հյուրերին բացատրություններ են տրվում 8 լեզուներով՝ հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, գերմաներեն, իտալերեն, իսպաներեն, պարսկերեն։

ԱՐԺԵՔԸ

Մուտք

Մեծահասակների համար՝ 1500 դրամ:

Աշակերտներ՝ 200 դրամ:

Ուսանողներ (ուսանողական տոմսով)՝ 300 դրամ:

Շրջայց

Հայերենով շրջայց՝ 3000 դրամ:

1-10 այցելուների բացատրություն օտար լեզուներով` 5000 դրամ:

11 կամ ավելի այցելուների համար օտար լեզուներով բացատրություն՝ 7000 դրամ:

ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ԺԱՄԵՐ

Երեքշաբթիից շաբաթ

Թանգարան՝ 10:00-17:00