ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

1931 թ.

Պետ. ցուցիչ՝ 1.6.101

Ճարտարապետ՝ Իվան Ժոլտովսկի

Քանդակագործ՝ Սերգեյ Մերկուրով

Գտնվում է նույնանուն հրապարակի հյուսիսարևելյան մասում:

Բացումը կայացել է 1931 թ. սեպտեմբերի 20-ին: Կառուցվել է 1920-ական թթ. վերջին քանդված ռուսական Սբ Նիկոլայ եկեղեցու տեղում՝ Տաճարական հրապարակում (այժմ՝ Ստեփան Շահումյանի անվան հրապարակ):

Բոլշևիկ հեղափոխական, քաղաքական գործիչ, հրապարակախոս, Բաքվի կոմունայի ղեկավար Ստեփան Շահումյանի (1878-1918 թթ.) հուշարձանի հեղինակներն են ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ, քանդակագործ Սերգեյ Մերկուրովը և ճարտարապետության ակադեմիկոս Իվան Ժոլտովսկին:

Հուշարձանն առանցքով տեղադրված է քաղաքային զբոսայգում (բուլվար, Ստեփան Շահումյանի զբոսայգի), որը կապում է Շահումյան հրապարակը Հանրապետության հրապարակի հետ և տեսանելի է բոլոր կողմերից: Արձանի առջև ծաղկանոց է, հետնամասում՝ շատրվաններով ջրավազան:

Երկմաս է՝ բաղկացած արձանից և թիկունքում աստիճանավոր հիմքի վրա բարձրացող ձևավոր պատից: Վեհաշուք պատն ունի յոթ հզոր ուղղանկյուն մույթեր՝ առնված պարզ անտաբլեմենտի տակ: Եզրային երկու մույթերը ստեղծում են որմնախորշեր: Արձանը դրված է ընդհանուր հիմքից բարձրացող քառակուսի, աստիճանաձև պատվանդանի վրա՝ պատի կենտրոնական առանցքով: Կերտված է վարդագույն գրանիտի ամբողջական կտորից: Գլխի մշակումը, կրծքին խաչված ուժեղ ձեռքերը, ամուր կանգնած ֆիգուրն արտահայտում են անսասանություն, ինչպես այն մեծ քարաբեկորը, որից կերտվել է արձանը:

Արձանն ունի 3,5 մ բարձրություն: Պատը մուգ մոխրագույն բազալտից է: Հատակագծային չափերն են՝ 41,20 x 10,70 մ:

Շահումյանի կերպարի առաջին պլաստիկ մարմնավորումն է հայկական արվեստում և Երևանում պաշտոնապես տեղադրված առաջին հուշարձանը:

 «Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն» ՊՈԱԿ

Երևանի քաղաքապետարան