ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ
ՄԵՍՐՈՊ ՄԱՇՏՈՑԻ ԵՎ ՍԱՀԱԿ ՊԱՐԹԵՎԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ
2002
Հայ գրչության, դպրության և թարգմանական արվեստի
հիմնադիրներ Սահակ Պարթևի և Մեսրոպ Մաշտոցի խմբաքանդակը գտնվում է Երևանի պետական համալսարանի
կենտրոնական մասնաշենքի առջև։ Ունի 6 մ բարձրություն: Սահակ Պարթևը Հայ Առաքելական
Եկեղեցու 10-րդ կաթողիկոսն էր, ում օրոք՝ 405 թվականին, Մեսրոպ Մաշտոցը ստեղծեց հայոց
այբուբենը, որի միջոցով սկիզբ դրվեց հայ գրավոր լեզվի, դպրության և թարգմանական գրականության
զարգացմանը։
Հուշարձանի հանդիսավոր արարողությունը տեղի
է ունեցել 2002 թվականին:
«Իր կոմպոզիցիոն մտահղացումների գլուխգործոցը»
Արա Սարգսյանը ստեղծել է 1943 թվականին գիպսից, վերջնականապես խմբագրվել և տեղափոխվել
է փայտի վրա 1946-1947 թվականներին, 1948 թվականին ձուլվել է բրոնզից, 1962 թվականին՝
գիպսից (բնականի մեկուկես մեծությամբ), 2002 թվականին ստեղծվել է վերջնական բրոնզե
տարբերակը բազալտե պատվանդանով, (ըստ նախնական որոշման՝ պետք է տեղադրվեր Մատենադարանի
առջև):
Հուշարձանում մեծ վարպետությամբ օգտագործված
են հայ միջնադարյան կտիտորական պատկերաքանդակի ավանդույթները։ Սիլուետիկ-կոմպոզիցիոն
առումով միանման երկու ֆիգուրները քանդակագործն անհատականացրել ու ավելի բովանդակալից
է դարձրել։ Պարթևը կրոնական է, հանգիստ, նույնիսկ
մի փոքր ինքնամփոփ, իսկ Մաշտոցը՝ բռնկուն, սակայն և զուսպ անմիջական ոգևորությամբ։ Ստեղծագործությունը, գեղագիտական բարձր հատկանիշներից
բացի, ունի նաև խոր գաղափարական, իմաստաբանական արժեք։ Հեղինակն իրարից չզատելով այս
երկու կարևոր խորհրդանիշները՝ ցույց է տվել ազգի գոյության, ազգապահպանության, արարման
և զարգացման իր տեսլականը՝ կրոնի և լեզվի, այլ խոսքով՝ գիտության և եկեղեցու ամուր
կապի միջոցով:
