ԹԱՆԳԱՐԱՆՆԵՐ ԵՎ ՊԱՏԿԵՐԱՍՐԱՀՆԵՐ
Երվանդ Քոչարի թանգարան
Երվանդ Քոչարի թանգարանը տարածաշրջանում պատմական ավանգարդի ուսումնասիրման և պրոպագանդման կարևորագույն կենտրոն է:
Երվանդ
Քոչարի թանգարանը ստեղծվել է 1984 թվականին՝ քանդակագործի արվեստանոցի տեղում: Այն
տարածաշրջանում պատմական ավանգարդի ուսումնասիրման ու պրոպագանդման եզակի կենտրոն է:
Քոչարը Փարիզում (1923-1936) եռանդուն մասնակցություն է ունեցել պատմական ավանգարդ
արվեստի կերտման գործում: Նրա փարիզյան շրջանի ստեղծագործական ժառանգությունը պատկանում
է ինչպես հայ, այնպես էլ եվրոպական մշակույթին: Ֆրանսիայում նա ստեղծեց պլաստիկ-գեղանկարչական
նոր արտահայտչաձև՝ տարածական նկարչությունը, որը արվեստի խոշորագույն տեսաբանների կարծիքով,
ավանգարդ արվեստի մեծագույն նվաճումներից է: 1936թ. Քոչարը ստորագրում է «Դիմանսիոնիզմի
մանիֆեստը», որը ժամանակի նորագույն գեղագիտական սկզբունքների ազդարարն էր: Բավական
է աչքի անցկացնել ստորագրողների ցանկը (Արպ, Դելոնե, Կալդեր, Դյուշան, Կանդիսկի և այլք),
և ընթերցողի առջև հառնում է ոչ միայն ավանգարդ կերտողների ընտրանին, այլև Քոչարի արվեստի
տեղն ու դերը ժամանակի մեջ և այդ արվեստագետների շարքում: 1936թ. Քոչարը ներգաղթում
է ԽՍՀՄ և հայտնվում «Երկաթե վարագույրից» այս կողմ՝ բերելով ժամանակակից արվեստի շունչը,
ոգին, մոտեցումները:
ԱՅՑԵԼՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
Երվանդ Քոչարի ստեղծագործությունները ներկայացված են աշխարհի բազմաթիվ թանգարաններում, սակայն միայն այստեղ կարելի է հնարավորինս ամբողջական պատկերացում կազմել արվեստագետի անցած ողջ ստեղծագործական ճանապարհի մասին. ցուցադրվում են «Թիֆլիսյան», «Փարիզյան», «Երևանյան» շրջանների գեղանկարներ, գրաֆիկաներ, քանդակներ, սեղմումով գործեր: Միայն այստեղ և Փարիզի Պոմպիդու կենտրոնում կարելի է տեսնել քոչարյան արվեստի այն հրաշքը, որ կոչվում է «տարածական նկարչություն»: Ներկայացված են նաև ավանգարդի մեծերի հետ Քոչարի առնչությունների մասին վկայող հազվագյուտ փաստաթղթեր և մեծարժեք վավերագրեր:
