ՊԱՇՏԱՄՈՒՆՔԱՅԻՆ ԿԱՌՈՒՅՑՆԵՐ
ՆՈՐԱԳԱՎԹԻ ԾԻՐԱՆԱՎՈՐ ՍՈՒՐԲ ԳԵՎՈՐԳ ԵԿԵՂԵՑԻ
Նորագավիթը հարուստ է պատմական հուշարձաններով։ Ժամանակին տարածքում գործում էին տասից ավելի եկեղեցիներ, այսօր կանգուն է միայն Ծիրանավոր Սուրբ Գևորգ եկեղեցին:
17-րդ
դ.
Պետ. ցուցիչ՝ 1.11.9.1
Նորագավիթի
Ծիրանավոր Սուրբ Գևորգ
եկեղեցին ենթադրաբար կառուցվել է
1679 թ. Արարատյան դաշտի ավերիչ երկրաշարժից քանդված հին եկեղեցու տեղում: Վերականգնվել է 1855-1856 թվականներին։
Եկեղեցին
գտնվում է Շենգավիթ վարչական շրջանի Նորագավիթ թաղամասի 7-րդ փողոցում: Եռանավ բազիլիկ եկեղեցի է՝ ուղղանկյուն հատակագծով,
որն ունի երկու զույգ լայնակի սյուներ, կամարակապ և երկաստիճան ավանդատներ և երկթեք
տանիք։ Արտաքինից այն առանձնանում է եռաստիճան կամարաշարով ամբողջ պարագծով։ Մուտքերն
ունեն երկու՝ արևմուտքից (նարթեքսից) և հարավից։ Լուսավորությունն ապահովվում է վերին
մասում գտնվող կամարակապ պատուհաններով (յուրաքանչյուր ճակատին երեքը)։ Եկեղեցու արևմտյան
ճակատին հարում է եռակամար բաց դահլիճը, որը կառուցվել է հուշարձանի հիմնական մասի
հետ միաժամանակ։ Դրա կենտրոնական հատվածն ավելի բարձր է և գագաթնակետին է հասնում սյունազարդ
ութանկյուն գմբեթով, որը գերիշխում է համալիրում։ Նման նարթեքս-զանգակատները բնորոշ
են 17-րդ դարի շատ հուշարձանների (Մուղնի, Շողակաթ, Երևանի Զորավոր և այլն)։ Զանգակատան փոքրիկ սյունազարդ
ռոտոնդան բարձրանում է աղոթասրահի կենտրոնական մասի վերևում։ Եկեղեցու զարդարանքը զուսպ
է։ Արևմտյան նարթեքսը՝ իր քարե և պարանաֆյան քանդակներով, տպավորիչ է։ Պատերին մնացել
են նվիրատվական արձանագրություններ, իսկ խաչքարերը (Ավետիս, 1642; Հովհաննես, Վարդան
և Կարապետ, 1642; Ավագ, 17-րդ դար և այլն) քանդակված են։ Ներսում պատերն ու սյուները
ծածկված են որմնանկարներով (18-19-րդ դարեր)՝ «Սուրբ Գևորգ», «Սուրբ Մինաս», «Սուրբ
Թեոդորոս», «Հրեշտակ», «Եդեմի այգի» և այլն։ 1930-ական թվականներին եկեղեցու ներքին
պատերը սվաղվել են, ինչի հետևանքով զգալիորեն վնասվել են կամ ամբողջությամբ ջնջվել
են եկեղեցու որնանկարները:
Եկեղեցին
կառուցված է ծիրանագույն երևանյան տուֆ քարից։ Եկեղեցու շուրջը գտնվում է գերեզմանատուն՝
մասամբ պահպանված խաչքարերով (17-րդ դարի խաչքարեր՝ Գեղեցիկ, Եպիսկոպոս Էմանուել, Հայր
Հովհաննես և այլն)։
1981-1984
թվականներին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի կողմից եկեղեցին վերականգնվել է, տարածքը բարեկարգվել
և ցանկապատվել։ է։ Գլխավոր խորանում տեղադրվել է քարե խորան (նախագծող՝ Արծրուն Գալիկյան)։