ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ
ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԱՆԱՆԻԱ ՇԻՐԱԿԱՑՈՒ
1999 թ.
Քանդակագործ՝ Արամ Ղարիբյան
Վաղ միջնադարի հայ փիլիսոփա, աստղագետ, մաթեմատիկոս, աշխարհագրագետ, տոմարագետ, մանկավարժ Անանիա Շիրակացու (VII դ.) արձանը գտնվում է ԵՊՀ-ի կենտրոնական մասնաշենքի մոտ:
Արձանը բազալտակերտ է,
ունի 4 մ բարձրություն: Մեծ մտածողը ներկայացված է ամբողջ հասակով, կանգնած դիրքով,
Երկրի գնդաձև մակետը ձեռքին:
Շիրակացին գտնում էր, որ
երկիր մոլորակը գնդաձև է, իսկ լուսինը սեփական լույսից զուրկ մոլորակ է, որ արեգակը
մեծ է և՛ լուսնից, և՛ երկրից և գտնվում է շատ մեծ հեռավորությն վրա: Նա բացատրել է
լուսնի փուլերի առաջացումը, ծովերի մակընթացություններն ու տեղատվությունները, Արևի
ու Լուսնի խավարումները, բնության երևույթները, տվել է աստղագիտական հայկական տերմինների
մեկնաբանությունները, գրել է թվաբանության դասագիրք, չափ ու կշռի, կենդանակերպերի,
աշխարհագրության մասին ուսումնասիրություններ և այլն: Շիրակացին մեծ դեր է խաղացել միջնադարյան հայ բնագիտական ու
փիլիսոփայական մտքի զարգացման մեջ։
«Պատմամշակութային ժառանգության գիտահետազոտական կենտրոն» ՊՈԱԿ
Երևանի քաղաքապետարան